Pasifik Okyanusu‘ndaki devasa plastik atık birikintisi, Büyük Pasifik Çöp Yığını (GPGP) olarak bilinen, dünyanın en büyük deniz kirliliği alanını oluşturdu. Bu yığın, yalnızca okyanus yaşamını değil, aynı zamanda insan sağlığını da tehdit eden mikroplastikler aracılığıyla yaklaşık 1,6 milyon kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır.
Mikroplastiklerin Besin Zincirine Karışması
Plastik atıkların oluşturduğu bu devasa kitle, ABD‘nin Hawaii ve California arasında kalan bir alanda bulunmaktadır ve içerisinde 1,8 trilyondan fazla plastik parça barındırmaktadır. Bu parçaların çoğu, güneş ışığı ve dalgaların etkisiyle mikroplastiğe dönüşmektedir.
Deniz canlıları tarafından tüketilen mikroplastikler, besin zinciri aracılığıyla insanlara da ulaşmaktadır. Bilimsel araştırmalar, insan sağlığını olumsuz etkileyebilecek bu parçacıkların kanser, hormonal bozukluklar, kalp-damar hastalıkları ve nörolojik rahatsızlıklara sebep olabileceğini göstermektedir.
Deniz Canlılarının Karşılaştığı Ölüm Tehlikesi
Plastik kirliliği sadece insanları değil, aynı zamanda deniz canlılarını da etkilemektedir. Bazı deniz hayvanları, plastikleri yiyecek sanarak tüketirken, bazıları balıkçılık ağlarına dolanarak yaşamlarını yitirmektedir. Bu durum, bilim insanları tarafından “deniz canlıları için ölüm cezası” olarak tanımlanmaktadır.
Ekonomik Zararın Boyutu
Avustralya‘daki Wollongong Üniversitesi‘nin 2022 yılında yayımladığı bir rapora göre, plastik üretimindeki artış trendi devam ederse, 2030 yılına kadar okyanus kirliliğinin küresel ekonomik maliyetinin 229 milyar dolara ulaşabileceği tahmin edilmektedir.
Temizlik Çabalarının Yetersizliği
GPGP’nin temizlenmesi için birçok sivil toplum kuruluşu çaba harcamaktadır, ancak mikroplastiklerin küçük boyutları ve geniş yayılım alanları nedeniyle bu çabalar sınırlı kalmaktadır. Uluslararası toplumun henüz bu konuda sorumluluk almaması, çözüm sürecini geciktirmektedir.
Hamburg Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nde görevli Profesör Walter Leal, bu durumun artık bir “kamu sağlığı krizi” haline geldiğine dikkat çekmektedir. Leal, mikroplastiklerin doğada çok uzun süre çözünmeden kalmasıyla beraber durumun daha da karmaşık hale geldiğini belirtmektedir.
Çözüm: Önleyici Tedbirler
Uzmanlar, GPGP’nin büyümesini engellemenin en etkili yolunun plastik üretimini azaltmak ve tek kullanımlık plastik kullanımına son vermek olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, çevre dostu ve doğada kolayca çözünebilen alternatiflerin teşvik edilmesi gerektiği üzerinde durulmaktadır.
